تند خوانی: ۱۴ فن هوشمندانه برای درک مطلب سریع
مطالعه متون و کتابهای مختلف میتواند کار بسیار سرگرمکنندهای باشد، ولی اگر سرعت خواندنتان به اندازهی مطلوب کافی نباشد، مطالعه میتواند به کار وقتگیری تبدیل شود. سرعت میانگین برای خواندن میتواند از ۲۰۰ تا ۳۵۰ کلمه در هر دقیقه متغیر باشد، ولی این نرخ ممکن است بر اساس محتوای مورد مطالعه و تجربه فرد در مطالعه متون تغییر کند. همچنین درک آنچه در حال مطالعه آن هستید نیز بسیار مهم است – حتی وقتی سرعت خواندنتان را بهبود میبخشید. در این مقاله، به برخی فنون تند خوانی اشاره میکنیم که با رعایتشان علاوه بر درک مطلب سریع سرعت مطالعهتان بهبود مییابد.
در ادامه روش های عالی تند خوانی و ۱۴ فن هوشمندانه برای درک مطلب سریع آمده است:
۱. سرعت مطالعهی فعلیتان را معین کنید
تعیین سرعت مطالعهی فعلیتان نه تنها به افزایش سرعت خواندن کمک میکند، بلکه همچنین برای یادگیری این فن به شما انگیزه میدهد؛ یعنی اینکه، این کار میزان بهبود سرعتتان را به شما نشان میدهد. میتوانید همزمان با مطالعهی یک کتاب، با استفاده از یک ساعت، طول مدت مطالعهتان را تعیین کنید. باید بر اساس تعداد معینی از کلمات موجود در یک صفحه یا تشخیص تعداد کلمات خوانده شده در یک زمان معین، زمان مطالعهتان را ارزشیابی کنید. یا اینکه میتوانید از راه آسانتری نیز استفاده کنید؛ با شرکت در آزمون سرعت مطالعه به صورت آنلاین (برخط) سرعت مطالعهتان را اندازهگیری کنید.
در اینترنت برنامههای فراوانی برای این کار وجود دارند. فقط کافی است برای تعیین سرعت مطالعه به زبان فارسی عبارت “تست سرعت مطالعه”، و برای تعیین سرعت مطالعهتان به زبان انگلیسی عبارت ” reading speed test” را در موتور جستجو (گوگل و غیره) تایپ کنید؛ به این ترتیب، وبسایتهای بسیاری برایتان ظاهر میشوند. برخی از این آزمونها ممکن است تست درک مطلب نیز داشته باشند؛ از این رو، میتوانید نحوهی درکتان را از آنچه مطالعه کردهاید نیز متوجه شوید. در طول زمانسنجی، حتما با سرعت معمولیتان مطالعه کنید، و زمان مطالعهتان را با خواندن صفحات مختلف بسنجید. میانگین این زمانها میتواند با میانگین سرعت مطالعهتان برابر باشد. این روش برای افزایش سرعت مطالعه مفید و کارآمد است.
۲. سرعت مطالعهی انعطافپذیری داشته باشید (سرعت مطالعهتان را بر اساس محتوا تنظیم کنید)
مهمترین نکته در افزایش سرعت مطالعه این است که بدانید برای درک مطلب به چه میزان زمان نیاز دارید. میدانید که هر نوعی از محتوای مورد مطالعه دارای الزامات خاص خودش است. برای مثال، قراردادهای حقوقی، معادلات ریاضی، و اشعار را باید آهسته و با دقت مطالعه کرد، زیرا باید محتویات آنها را به طور کامل درک کنید. در مقابل، سایر محتویات مورد مطالعه نظیر روزنامهها، مجلات، و رمانها را میتوان با سرعت بیشتری خواند، زیرا فقط کافی است ایدهی اصلی آنها را درک کنید. سرعت مطالعهتان را بر طبق نوع محتوای مورد مطالعه و همچنین قصدتان از مطالعه تنظیم کنید. با این کار ممکن است به نتایج بهتری دست یابید.
۳. با صدا نخوانید
این مسئله یکی از حساسترین فنون تند خوانی است که بسیاری از متخصصین توصیه میکنند آدمها به آن توجه خاصی داشته باشند. تقریبا همهی آدمها در نخستین مرحلهی یادگیری خواندن، کلمات را با صدای بلند میخوانند؛ و هر کلمه را با صدای بلند تلفظ میکنند. در واقع، وقتی تازه به مدرسه میروید، معلمها از شما میخواهند بلند صحبت کنید و شما نیز با همین صدای بلند از مدرسه فارغالتحصیل میشوید. در نتیجه، این نحوهی آموزش باعث میشود سرعت خواندنتان کاهش یابد. با وجود این، بیشتر آدمها همچنان، برای مدت طولانی، کلمات را در مغزشان با صدا میخوانند، و سپس، آن کلمات را به صورت آرام در ذهنشان تکرار میکنند.
به هر حال، به منظور افزایش سرعت مطالعه، مطالعهی با صدا همیشه هم روش بدی تلقی نمیشود.
این کار کمکتان میکند شخص راوی را درک و از وی پیروی کنید. همیشه نیاز نیست به طور کامل و دقیق متن را درک کنید. با این حال، در برخی شرایط نیز درک مطلب ضروری است. در واقع، بیشتر آدمها برای رسیدن به معنی یک جمله، همیشه نیازی به درک تک تکِ کلمات ندارند. اگر قادر باشید بدون صدا بخوانید، میتوانید کار بزرگی انجام دهید؛ مثل اینکه یک ابزار کمکی به یک دستگاه اضافه کرده باشید. این کار برای افزایش سرعت مطالعه و در عین حال، درک پیام یا محتوای یک متن بسیار مفید است. خواندن بدون صدا با مطالعهی سطحی (یا به اصطلاح، اسکن کردن) متفاوت است؛ در مطالعهی بدون صدا، همچنان باید به هر یک از کلمات توجه کنید.
این روش سرعت خواندن معمولتان را افزایش میدهد. به جای آنکه جملات را در ذهنتان بخوانید، میتوانید با استفاده از نشانگر موس، یا یک خودکار یا هر چیز دیگر، آنها را دنبال کنید. با تمرین این کار، نه تنها سرعت خواندنتان افزایش مییابد، بلکه همچنین کمک میکند عادت مطالعهی با صدا را ترک کنید.
۴. از چیزهایی که حواستان را پرت میکنند، دوری کنید
گاهی اوقات، فکر میکنید با گوش دادن به برخی آهنگها یا بودن در جمع میتوانید بهتر مطالعه کنید. ولی در حقیقت، حتیالامکان با کاهش تمام عواملی که باعث پرت شدن حواستان میشوند، میتوانید سرعت مطالعهتان را افزایش دهید. سعی کنید مکان آرامی را برای مطالعهتان پیدا کنید، و سپس، تلویزیون، رادیو، و حتی گوشی همراهتان را نیز خاموش کنید. از اتاقی که آدمهای زیادی در آن هستند و همگی نیز در حال حرف زدناند، دوری کنید. اینها همگی حواستان را پرت میکنند. اگر نمیتوانید مکان ساکتی را پیدا کنید، با استفاده از گوشبند سعی کنید صدای اطراف را به حداقل برسانید.
۵. قبل از مطالعه، یک نگاه کلی به متن بیندازید
یکی دیگر از راههای افزایش سرعت خواندن، این است که قبل از مطالعه، یک نگاه کلی به متن بیندازید. چرا به این کار نیاز دارید؟ برای آنکه بدانید چه مطالبی از متن برایتان جالب و مهم است، و از چه چیزهایی میتوانید عبور کنید. بعد از آن، به آن بخشهایی که نیاز به درک و یادآوریشان دارید، بیشتر توجه کنید، و سایر مطالب غیر ضروری را اسکن کنید یا سطحی بخوانید.
۶. از هایلایت کردن مطالب پرهیز کنید
شاید تاکنون باور داشتید هایلایت کردن مطالب با رنگ زرد (با هر رنگ دیگری) میتواند به افزایش سرعت خواندن و درک مطلب کمک کند، ولی حقیقت بر خلاف این است. وقتی مطالبی را هایلایت میکنید، یعنی اینکه نمیخواهید هنگام یادگیریِ مطلبی که در حال مطالعهاش هستید، خودتان را اذیت کنید. و نتیجه اینکه، بدون درک و قدرت یادآوری مطالب، مطالعه را تمام میکنید!
۷. ”مطالعهی فعال” داشته باشید
در واقع، بسیاری از آدمها به صورت “منفعل” مطالعه میکنند؛ به این صورت که کتابی را میخوانند و سپس، به این امید میمانند که اطلاعات خود به خود وارد مغزشان شوند! این کار ممکن است برای مطالعهی مطالب سرگرمکننده روش خوبی باشد، ولی نه برای مطالعهای با هدف خاص. افزایش سرعت مطالعه مستلزم انجام “مطالعهی فعال” است؛ یعنی به جای آنکه فرض کنید اطلاعات خود به خود وارد مغزتان میشوند، با کنجکاوی و پویایی مطالعه کنید. به یاد داشته باشید، قبل از آغاز مطالعه؛ در ذهنتان از خود بپرسید، ”هنگام مطالعهی این کتاب، به دنبال چه چیزی هستم”.
اگر دقیقا مطمئن نیستید میخواهید چه چیزی را بیاموزید، این کار به مغزتان کمک میکند، با سرعت بیشتری به جزییات مرتبط به یکدیگر توجه کند. همچنین، مطالعهی فعال به این معنی است که هنگام مطالعهی یک متن، درگیر جزییات و کلمات آن متن نشوید. این روش شاید استراتژی خوبی برای افزایش سرعت مطالعه نباشد، ولی استراتژی مناسبی برای مطالعهی هوشمندانه است که باید آن را اعمال کنید. چنانچه در طول متن، به مطلب جالبی رسیدید، آن را یادداشت کنید. آیا دلتان میخواهد امروز بخوانید و فردا فراموش کنید؟ بنابراین، سعی کنید برخی استراتژیهای مطالعهی موثر را بیاموزید.
۸. یک پرسش مطرح کنید
چگونه میتوان سرعت مطالعه را افزایش داد؟ به شما خواهیم گفت! با طرح یک یا چند پرسش دربارهی عناوین اصلی و فرعی متن، سرعت مطالعه، درک مطلب، و تمرکزتان را بهبود ببخشید. و سپس، متن را برای یافتن پاسخ این پرسشها مرور کنید. با انجام این کار، سرعت مطالعهتان بهبود خواهد یافت. همچنین این کار کمکتان میکند بر مطالب تمرکز داشته باشید.
۹. یاد بگیرید دوباره خوانی نکنید
بسیاری از آدمها عادت دارند، برای درک کامل مفهوم مطالب خوانده شده، مطالعه را متوقف کنند، و به کلمات یا جملات قبل برگردند. این کار واقعا غیر ضروری است، به ویژه اگر میخواهید سرعت مطالعهتان را افزایش دهید. گاهی اوقات، این کار را به صورت ناخودآگاه انجام میدهید. مواظب باشید به این کار عادت نکنید. یک روش خوب برای کمک به پرهیز از این عادت، استفاده از یک برگهی کاغذ یا کاغذ یادداشت است. سپس این کاغذ را روی صفحهی کتاب بگذارید و حین مطالعه، آن را پایینتر بکشید.
با این کار هر خطی را که میخوانید، با استفاده از کاغذ پنهان میکنید. این کاغذ را با حرکات ثابتی به سمت پایین بکشید. ابتدا این کار را با سرعت کم شروع کنید، و سپس سرعتتان به شکل مناسبی افزایش دهید تا وقتی که احساس کنید به راحتی مطالعه کنید.
۱۰. عبارت به عبارت بخوانید
اشتباه رایجی که بسیاری هنگام مطالعه مرتکب میشوند، این است که یاد میگیرند کلمه به کلمه یا حتی حرف به حرف بخوانند، ولی اگر زبان را به خوبی بشناسید، در خواهید یافت این کار برای افزایش سرعت مطالعهتان خوب نیست. همهی کلمات یک متن مهم نیستند؛ از این رو، برای تند خوانی یک مطلب، باید گروهی از کلمات یا حتی کل یک جمله را به طور همزمان بخوانید. بیشتر آدمها در یک زمان، ۳ یا ۴ کلمه را میخوانند. برای درک ایدهی اصلی یک خط از متن، همزمان با مطالعهی کل خط، باید تمرکزتان را بر بخش میانی خط قرار دهید.
تا وقتی هنوز به این مهارت مسلط نشدهاید، بدون درک شفافی از هر کلمه، سراغ کلمهی بعدی نروید. در غیر این صورت، دچار سردرگمی میشوید. عدم درک کل مطلب از همین مسئله ناشی ميشود. بعد از یک ماه تمرین، بدون آنکه دچار مشکل درک مطلب شوید، میتوانید از روی چندین کلمه عبور کنید. وقتی به این مهارت مسلط شدید، آنگاه بر کل متن تمرکز خواهید کرد، نه خطوط!
۱۱. کاری کنید محتوای مورد مطالعه برایتان جالب شود
این کار غیر ممکن به نظر میرسد. چگونه ممکن است کاری کنیم یک قرارداد یا مطلب حقوقی برایمان جالب شود؟ ولی وقتی بتوانید مطالب را برای خود جالبتر کنید و از این طریق، سرعت مطالعهتان را بالا ببرید، شگفتزده خواهید شد. اگر هنگام مطالعهی یک کتاب به اندازهی کافی سعی کنید، حتما موفق خواهید شد. البته، نمیتوانید موضوعات خستهکننده را واقعا به موضوعاتی شاد و زنده تبدیل کنید، ولی میتوانید آنها را به اندازهی کافی برای خودتان جالب کنید که مدت طولانی بر روی آن متمرکز بمانید.
۱۲. بدانید چه وقت باید سرعتتان را کم کنید
تند خوانی مهارت کنترل متن است، و فقط به سرعت مطالعه مربوط نمیشود. بسیاری از آدمها به سرعت شروع به تند خوانی میکنند، ولی اندکی بعد، چیز زیادی از مطالب یادشان نمیماند. گاهی اوقات، برای فهم اطلاعات مهم یا گیج کننده، لازم است مرتبا سرعتتان را کاهش دهید. بگذارید مطالعه را به راندن خودرو تشبیه کنیم: اگر در یک بزرگراه خلوت، مسیر مستقیمی را طی میکنید، میتوانید سرعتتان را تا حد مجاز افزایش دهید و نگران چیزی هم نباشید. ولی اگر در ساعات اون ترافیک رانندگی میکنید، لازم است سرعتتان را کاهش دهید.
به علاوه، مهارتهای تند خوانی به شما نشان میدهند که سرعت مطالعهتان باید چگونه باشد. آدمها معمولا اطلاعات را فقط با دو نوع سرعت میخوانند: مطالعهی سطحی و مطالعهی معمولی. تند خوانی در بین این دو قرار دارد؛ به این معنی که با داشتن مهارتهای تند خوانی میتوانید تشخیص دهید چه وقت سطحی بخوانید، چه وقت با صدا، یا سریع، یا آهسته، یا حتی در برخورد با مفاهیم گیج کننده و دشوار بسیار کند بخوانید.
۱۳. تمرین کنید و به جلو بروید
با اینکه ممکن است با استفاده از نکات این مقاله، سرعت مطالعهتان را بهبود بدهید، ولی باید بدانید، تند خوانی مهارتی است که نیاز به تمرین زیاد دارد. خودتان را به سمت جلو حرکت دهید و مرتبا تمرین کنید.
۱۴. اوایل روز مطالعه کنید
طبق یافتههای پژوهشگران، با مطالعه در اول روز، میتوانید سرعت مطالعه و همچنین تمرکزتان را تا دو برابر افزایش دهید. روزتان را با عادت خوب مطالعه شروع کنید!
در این مقاله به برخی فنون تند خوانی اشاره شد که با استفاده از آنها میتوانید سرعت مطالعهتان را بهبود ببخشید. میتوانید با پشتکار مناسب از فنون تند خوانی مذکور در این مقاله استفاده کنید و به نتایج مطلوبی برسید.