آن کس که بداند و بخواهد که بداند
خود را به بلندای سعادت برساند
آن‌کس که بداند و بداند که بداند
اسب شرف از گنبد گردون بجهاند
آن‌کس که بداند و نداند که بداند
با کوزه ی آب است ولی تشنه بماند
آن‌کس که نداند و بداند که نداند
لنگان خرک خویش به مقصد برساند
آن‌کس که نداند و بخواهد که بداند
جان و تن خود را ز جهالت برهاند
آن‌کس که نداند و نداند که نداند
در جهل مرکب ابدالدهر بماند
آن‌کس که نداند و نخواهد که بداند
حیف است چنین جانوری زنده بماند.
در برخی منابع از معراج السعاده ملا احمد نراقی، در برخی منابع ابن یمین
وای اگر مرد گدا یک شبه سلطان بشود
مثل اینست که گرگی سگ چوپان بشود
هرکجا هدهد دانا برود کنج قفس
جغد ویرانه نشین مرشد مرغان بشود
سرزمینی که در آن قحط شود آزادی
گرچه دیوار ندارد خود زندان بشود
باغبانی که به نجار دهد باغش را
فصل‌هایش همه همرنگ زمستان بشود
ناخدا دلخوش این آبی آرام نباش
وای از آن لحظه که هنگامه‌ی طوفان بشود.
چه شعری،وعجب مضامين نابی.
نمیدونم شاعراین شعر رو چندساله سروده،ولی دقیقاوصف الحال امروزه.
مرسی ازاشتراک این شعربظاهرساده،ولی بسیارعمیق وبامعنا.
فقط مصرع اولشو قبلاشنیده بودم.
اما دوبیت آخرشو منتظرم …
این غزل رو حافظ در رثای دوست و یاورش شاه شیخ ابواسحاق سروده که به مدت ده سال حاکم شیراز بود و سرانجام به دست امیرمبارزالدین کشته شد. شدت اندوه و تأثر حافظ از این پیشامد به روشنی قابل مشاهده است:
یاد باد آن که سرِ کویِ توام منزل بود
دیده را روشنی از خاکِ درت حاصل بود
راست چون سوسن و گل از اثرِ صحبتِ پاک
بر زبان بود مرا آن چه تو را در دل بود
دل چو از پیرِ خِرَد نَقلِ مَعانی می‌کرد
عشق می‌گفت به شرح آن چه بر او مشکل بود
آه از آن جور و تَطاول که در این دامگَه است
آه از آن سوز و نیازی که در آن محفل بود
در دلم بود که بی دوست نباشم هرگز
چه توان کرد؟ که سعیِ من و دل باطل بود
دوش بر یادِ حریفان به خرابات شدم
خُمِ مِی دیدم، خون در دل و پا در گل بود
بس بِگَشتَم که بپرسم سببِ دردِ فِراق
مفتیِ عقل در این مسأله لایَعْقِل بود
راستی خاتمِ فیروزهٔ بواسحاقی
خوش درخشید ولی دولتِ مُستَعجِل بود
دیدی آن قهقههٔ کبکِ خرامان حافظ
که ز سرپنجهٔ شاهینِ قضا غافل بود
